Samkshepa Ramayanam in Telugu
1.తపస్స్వాధ్యాయనిరతం తపస్వీ వాగ్విదాం
వరమ్ |
నారదం పరిపప్రచ్ఛ వాల్మీకిర్మునిపుంగవమ్ ||
2.కోఽన్వస్మిన్సామ్ప్రతం లోకే గుణవాన్
కశ్చ వీర్యవాన్ |
ధర్మజ్ఞశ్చ కృతజ్ఞశ్చ
సత్యవాక్యో దృఢవ్రతః ||
3.చారిత్రేణ చ కో యుక్తః సర్వభూతేషు కో
హితః |
విద్వాన్ కః కస్సమర్థశ్చ
కశ్చైకప్రియదర్శనః ||
4.ఆత్మవాన్ కో జితక్రోధో ద్యుతిమాన్
కోఽనసూయకః |
కస్య బిభ్యతి దేవాశ్చ జాతరోషస్య
సంయుగే ||
5.ఏతదిచ్ఛామ్యహం శ్రోతుం పరం కౌతూహలం హి
మే |
మహర్షే త్వం సమర్థోఽసి
జ్ఞాతుమేవంవిధం నరమ్ ||
6.శ్రుత్వా చైతత్త్రిలోకజ్ఞో
వాల్మీకేర్నారదో వచః |
శ్రూయతామితి చామంత్ర్య
ప్రహృష్టో వాక్యమబ్రవీత్ ||
7.బహవో దుర్లభాశ్చైవ యే త్వయా కీర్తితా
గుణాః |
మునే వక్ష్యామ్యహం బుద్ధ్వా
తైర్యుక్తః శ్రూయతాం నరః ||
8.ఇక్ష్వాకువంశప్రభవో రామో నామ జనైః
శ్రుతః |
నియతాత్మా మహావీర్యో
ద్యుతిమాన్ ధృతిమాన్వశీ ||
9.బుద్ధిమాన్నీతిమాన్వాగ్మీ శ్రీమాన్
శత్రునిబర్హణః |
విపులాంసో మహాబాహుః
కంబుగ్రీవో మహాహనుః ||
10.మహోరస్కో మహేష్వాసో గూఢజత్రురరిందమః |
ఆజానుబాహుః సుశిరాః
సులలాటః సువిక్రమః ||
11.సమః సమవిభక్తాంగః స్నిగ్ధవర్ణః
ప్రతాపవాన్ |
పీనవక్షా విశాలాక్షో
లక్ష్మీవాన్ శుభలక్షణః ||
12.ధర్మజ్ఞః సత్యసంధశ్చ ప్రజానాం చ హితే
రతః |
యశస్వీ జ్ఞానసంపన్నః
శుచిర్వశ్యః సమాధిమాన్ ||
13.ప్రజాపతిసమశ్శ్రీమాన్ ధాతా
రిపునిషూదనః |
రక్షితా జీవలోకస్య ధర్మస్య
పరిరక్షితా ||
14.రక్షితా స్వస్య ధర్మస్య స్వజనస్య చ
రక్షితా |
వేదవేదాంగతత్త్వజ్ఞో
ధనుర్వేదే చ నిష్ఠితః ||
15.సర్వశాస్త్రార్థతత్త్వజ్ఞో
స్మృతిమాన్ప్రతిభానవాన్ |
సర్వలోకప్రియః
సాధురదీనాత్మా విచక్షణః ||
16.సర్వదాభిగతః సద్భిః సముద్ర ఇవ
సింధుభిః |
ఆర్యః సర్వసమశ్చైవ
సదైకప్రియదర్శనః ||
17.స చ సర్వగుణోపేతః కౌసల్యానందవర్ధనః |
సముద్ర ఇవ గాంభీర్యే
ధైర్యేణ హిమవానివ ||
18.విష్ణునా సదృశో వీర్యే
సోమవత్ప్రియదర్శనః |
కాలాగ్నిసదృశః క్రోధే
క్షమయా పృథివీసమః ||
19.ధనదేన సమస్త్యాగే సత్యే ధర్మ ఇవాపరః |
తమేవంగుణసంపన్నం రామం
సత్యపరాక్రమమ్ ||
20.జ్యేష్ఠం శ్రేష్ఠగుణైర్యుక్తం ప్రియం
దశరథః సుతమ్ |
ప్రకృతీనాం హితైర్యుక్తం
ప్రకృతి ప్రియ కామ్యయా ||
21.యౌవరాజ్యేన సంయోక్తుమైచ్ఛత్ప్రీత్యా
మహీపతిః |
తస్యాభిషేకసమ్భారాన్
దృష్ట్వా భార్యాఽథ కైకయీ ||
22.పూర్వం దత్తవరా దేవీ వరమేనమయాచత |
వివాసనం చ రామస్య
భరతస్యాభిషేచనమ్ ||
23.స సత్యవచనాద్రాజా ధర్మపాశేన సంయతః |
వివాసయామాస సుతం రామం
దశరథః ప్రియమ్ ||
24.స జగామ వనం వీరః ప్రతిజ్ఞామనుపాలయన్ |
పితుర్వచననిర్దేశాత్కైకేయ్యాః ప్రియకారణాత్ ||
25.తం వ్రజంతం ప్రియో భ్రాతా
లక్ష్మణోఽనుజగామ హ |
స్నేహాద్వినయసంపన్నః
సుమిత్రానందవర్ధనః ||
26.భ్రాతరం దయితో భ్రాతుః
సౌభ్రాత్రమనుదర్శయన్ |
రామస్య దయితా భార్యా
నిత్యం ప్రాణసమాహితా ||
27.జనకస్య కులే జాతా దేవమాయేవ నిర్మితా |
సర్వలక్షణసంపన్నా
నారీణాముత్తమా వధూః ||
28.సీతాఽప్యనుగతా రామం శశినం రోహిణీ యథా |
పౌరైరనుగతో దూరం పిత్రా
దశరథేన చ ||
29.శృంగిబేరపురే సూతం గంగాకూలే
వ్యసర్జయత్ |
గుహమాసాద్య ధర్మాత్మా
నిషాదాధిపతిం ప్రియం ||
30.గుహేన సహితో రామః లక్ష్మణేన చ సీతయా |
తే వనేన వనం గత్వా
నదీస్తీర్త్వా బహూదకాః ||
31.చిత్రకూటమనుప్రాప్య భరద్వాజస్య
శాసనాత్ |
రమ్యమావసథం కృత్వా రమమాణా
వనే త్రయః ||
32.దేవగంధర్వసంకాశాస్తత్ర తే
న్యవసన్సుఖమ్ |
చిత్రకూటం గతే రామే
పుత్రశోకాతురస్తదా ||
33.రాజా దశరథః స్వర్గం జగామ విలపన్సుతమ్ |
మృతే తు తస్మిన్భరతో
వసిష్ఠప్రముఖైర్ద్విజైః ||
34.నియుజ్యమానో రాజ్యాయ నైచ్ఛద్రాజ్యం
మహాబలః |
స జగామ వనం వీరో
రామపాదప్రసాదకః ||
35.గత్వా తు స మహాత్మానం రామం
సత్యపరాక్రమమ్ |
అయాచద్భ్రాతరం రామం
ఆర్యభావపురస్కృతః ||
36.త్వమేవ రాజా ధర్మజ్ఞ ఇతి రామం
వచోఽబ్రవీత్ |
రామోఽపి పరమోదారః
సుముఖస్సుమహాయశాః ||
37.నచైచ్ఛత్పితురాదేశాత్ రాజ్యం రామో
మహాబలః |
పాదుకే చాస్య రాజ్యాయ
న్యాసం దత్త్వా పునః పునః ||
38.నివర్తయామాస తతో భరతం భరతాగ్రజః |
స కామమనవాప్యైవ
రామపాదావుపస్పృశన్ ||
39.నందిగ్రామేఽకరోద్రాజ్యం
రామాగమనకాంక్షయా |
గతే తు భరతే శ్రీమాన్
సత్యసంధో జితేంద్రియః ||
40.రామస్తు పునరాలక్ష్య నాగరస్య జనస్య చ |
తత్రాగమనమేకాగ్రో
దండకాన్ప్రవివేశ హ ||
41.ప్రవిశ్య తు మహారణ్యం రామో రాజీవలోచనః
|
విరాధం రాక్షసం హత్వా
శరభంగం దదర్శ హ ||
42.సుతీక్ష్ణం చాప్యగస్త్యం చ అగస్త్య
భ్రాతరం తథా |
అగస్త్యవచనాచ్చైవ
జగ్రాహైంద్రం శరాసనమ్ ||
43.ఖడ్గం చ పరమప్రీతస్తూణీ చాక్షయసాయకౌ |
వసతస్తస్య రామస్య వనే
వనచరైః సహ ||
44.ఋషయోఽభ్యాగమన్సర్వే వధాయాసురరక్షసామ్ |
స తేషాం ప్రతిశుశ్రావ
రాక్షసానాం తథా వనే ||
45.ప్రతిజ్ఞాతశ్చ రామేణ వధస్సంయతి
రక్షసాం |
ఋషీణామగ్ని కల్పానాం
దండకారణ్యవాసినామ్ ||
46.తేన తత్రైవ వసతా జనస్థాననివాసినీ |
విరూపితా శూర్పణఖా రాక్షసీ
కామరూపిణీ ||
47.తతః శూర్పణఖావాక్యాత్
ఉద్యుక్తాన్సర్వరాక్షసాన్ |
ఖరం త్రిశిరసం చైవ దూషణం
చైవ రాక్షసం ||
48.నిజఘాన రణే రామస్తేషాం చైవ పదానుగాన్ |
వనే తస్మిన్నివసతా జనస్థాన
నివాసినామ్ ||
49.రక్షసాం నిహతాన్యాసన్సహస్రాణి చతుర్దశ
|
తతో జ్ఞాతివధం శ్రుత్వా
రావణః క్రోధమూర్ఛితః ||
50.సహాయం వరయామాస మారీచం నామ రాక్షసం |
వార్యమాణః సుబహుశో మారీచేన
స రావణః ||
51.న విరోధో బలవతా క్షమో రావణ తేన తే |
అనాదృత్య తు తద్వాక్యం
రావణః కాలచోదితః ||
52.జగామ సహమారీచః తస్యాశ్రమపదం తదా |
తేన మాయావినా దూరమపవాహ్య
నృపాత్మజౌ ||
53.జహార భార్యాం రామస్య గృధ్రం హత్వా
జటాయుషమ్ |
గృధ్రం చ నిహతం దృష్ట్వా
హృతాం శ్రుత్వా చ మైథిలీమ్ ||
54.రాఘవః శోకసంతప్తో విలలాపాకులేంద్రియః |
తతస్తేనైవ శోకేన గృధ్రం
దగ్ధ్వా జటాయుషమ్ ||
55.మార్గమాణో వనే సీతాం రాక్షసం సందదర్శ
హ |
కబంధం నామ రూపేణ వికృతం
ఘోరదర్శనమ్ ||
56.తం నిహత్య మహాబాహుః దదాహ స్వర్గతశ్చ
సః |
స చాస్య కథయామాస శబరీం
ధర్మచారిణీమ్ ||
57.శ్రమణీం ధర్మనిపుణామభిగచ్ఛేతి రాఘవ |
సోఽభ్యగచ్ఛన్మహాతేజాః
శబరీం శత్రుసూదనః ||
58.శబర్యా పూజితః సమ్యగ్రామో దశరథాత్మజః |
పంపాతీరే హనుమతా సంగతో
వానరేణ హ ||
59.హనుమద్వచనాచ్చైవ సుగ్రీవేణ సమాగతః |
సుగ్రీవాయ చ తత్సర్వం
శంసద్రామో మహాబలః ||
60.ఆదితస్తద్యథావృత్తం సీతయాశ్చ విశేషతః |
సుగ్రీవశ్చాపి తత్సర్వం
శ్రుత్వా రామస్య వానరః ||
61.చకార సఖ్యం రామేణ
ప్రీతశ్చైవాగ్నిసాక్షికం |
తతో వానరరాజేన వైరానుకథనం
ప్రతి ||
62.రామాయావేదితం సర్వం ప్రణయాద్దుఃఖితేన
చ |
ప్రతిజ్ఞాతం చ రామేణ తదా
వాలివధం ప్రతి ||
63.వాలినశ్చ బలం తత్ర కథయామాస వానరః |
సుగ్రీవః
శంకితశ్చాసీన్నిత్యం వీర్యేణ రాఘవే ||
64.రాఘవః ప్రత్యయార్థం తు దుందుభేః
కాయముత్తమమ్ |
దర్శయామాస సుగ్రీవో
మహాపర్వత సన్నిభం ||
65.ఉత్స్మయిత్వా మహాబాహుః ప్రేక్ష్య
చాస్థి మహాబలః |
పాదాంగుష్ఠేన చిక్షేప
సంపూర్ణం దశయోజనమ్ ||
66.బిభేద చ పునః సాలాన్ సప్తైకేన మహేషుణా
|
గిరిం రసాతలం చైవ జనయన్
ప్రత్యయం తదా ||
67.తతః ప్రీతమనాస్తేన విశ్వస్తః స
మహాకపిః |
కిష్కింధాం రామసహితో జగామ
చ గుహాం తదా ||
68.తతోఽగర్జద్ధరివరః సుగ్రీవో హేమపింగళః |
తేన నాదేన మహతా నిర్జగామ
హరీశ్వరః ||
69.అనుమాన్య తదా తారాం సుగ్రీవేణ సమాగతః |
నిజఘాన చ తత్రైనం శరేణైకేన
రాఘవః ||
70.తతః సుగ్రీవవచనాత్ హత్వా వాలినమాహవే |
సుగ్రీవమేవ తద్రాజ్యే
రాఘవః ప్రత్యపాదయత్ ||
71.స చ సర్వాన్సమానీయ వానరాన్వానరర్షభః |
దిశః ప్రస్థాపయామాస
దిదృక్షుర్జనకాత్మజామ్ ||
72.తతో గృధ్రస్య
వచనాత్సంపాతేర్హనుమాన్బలీ |
శతయోజనవిస్తీర్ణం పుప్లువే
లవణార్ణవమ్ ||
73.తత్ర లంకాం సమాసాద్య పురీం
రావణపాలితామ్ |
దదర్శ సీతాం ధ్యాయంతీం
అశోకవనికాం గతామ్ ||
74.నివేదయిత్వాఽభిజ్ఞానం ప్రవృత్తిం చ
నివేద్య చ |
సమాశ్వాస్య చ వైదేహీం
మర్దయామాస తోరణమ్ ||
75.పంచ సేనాగ్రగాన్హత్వా సప్త
మంత్రిసుతానపి |
శూరమక్షం చ నిష్పిష్య
గ్రహణం సముపాగమత్ ||
76.అస్త్రేణోన్ముక్తమాత్మానం జ్ఞాత్వా
పైతామహాద్వరాత్ |
మర్షయన్రాక్షసాన్వీరో
యంత్రిణస్తాన్యదృచ్ఛయా ||
77.తతో దగ్ధ్వా పురీం లంకాం ఋతే సీతాం చ
మైథిలీమ్ |
రామాయ ప్రియమాఖ్యాతుం
పునరాయాన్మహాకపిః ||
78.సోఽభిగమ్య మహాత్మానం కృత్వా రామం
ప్రదక్షిణమ్ |
న్యవేదయదమేయాత్మా దృష్టా
సీతేతి తత్త్వతః ||
79.తతః సుగ్రీవసహితో గత్వా తీరం మహోదధేః |
సముద్రం క్షోభయామాస
శరైరాదిత్యసన్నిభైః ||
80.దర్శయామాస చాత్మానం సముద్రః సరితాం
పతిః |
సముద్రవచనాచ్చైవ నలం
సేతుమకారయత్ ||
81.తేన గత్వా పురీం లంకాం హత్వా
రావణమాహవే |
రామస్సీతామనుప్రాప్య పరాం
వ్రీడాముపాగమత్ ||
82.తామువాచ తతో రామః పరుషం జనసంసది |
అమృష్యమాణా సా సీతా వివేశ
జ్వలనం సతీ ||
83.తతోఽగ్నివచనాత్సీతాం జ్ఞాత్వా
విగతకల్మషాం |
బభౌ రామస్సంప్రహృష్టః
పూజితస్సర్వదైవతైః ||
84.కర్మణా తేన మహతా త్రైలోక్యం సచరాచరమ్ |
సదేవర్షిగణం తుష్టం
రాఘవస్య మహాత్మనః ||
85.అభ్యషించత్స లంకాయాం రాక్షసేంద్రం
విభీషణమ్ |
కృతకృత్యస్తదా రామో
విజ్వరః ప్రముమోద హ ||
86.దేవతాభ్యో వరం ప్రాప్య సముత్థాప్య చ
వానరాన్ |
అయొధ్యాం ప్రస్థితో రామః
పుష్పకేణ సుహృద్వృతః ||
87.భరద్వాజాశ్రమం గత్వా
రామస్సత్యపరాక్రమః |
భరతస్యాన్తికం రామో
హనూమంతం వ్యసర్జయత్ ||
88.పునరాఖ్యాయికాం జల్పన్ సుగ్రీవసహితశ్చ
సః |
పుష్పకం తత్సమారుహ్య
నందిగ్రామం యయౌ తదా ||
89.నందిగ్రామే జటాం హిత్వా భ్రాతృభిః
సహితోఽనఘః |
రామః సీతామనుప్రాప్య
రాజ్యం పునరవాప్తవాన్ ||
90.ప్రహృష్టముదితో లోకస్తుష్టః పుష్టః
సుధార్మికః |
నిరాయమో హ్యరోగశ్చ
దుర్భిక్ష భయవర్జితః ||
91.న పుత్రమరణం కించిద్ద్రక్ష్యంతి
పురుషాః క్వ చిత్ |
నార్యశ్చావిధవా నిత్యం
భవిష్యంతి పతివ్రతాః ||
92.న చాగ్నిజం భయం కించిత్ నాప్సు
మజ్జంతి జంతవః |
న వాతజం భయం కించిత్ నాపి
జ్వరకృతం తథా ||
93.న చాపి క్షుద్భయం తత్ర న తస్కరభయం తథా
|
నగరాణి చ రాష్ట్రాణి ధన
ధాన్యయుతాని చ ||
94.నిత్యం ప్రముదితాస్సర్వే యథా కృతయుగే
తథా |
అశ్వమేధశతైరిష్ట్వా తథా
బహుసువర్ణకైః ||
95.గవాం కోట్యయుతం దత్వా బ్రహ్మలోకం
ప్రయాస్యతి |
అసంఖ్యేయం ధనం దత్వా
బ్రాహ్మణేభ్యో మహాయశాః ||
96.రాజవంశాన్ శతగుణాన్ స్థాపయిష్యతి
రాఘవః |
చాతుర్వర్ణ్యం చ
లోకేఽస్మిన్ స్వే స్వే ధర్మే నియోక్ష్యతి ||
97.దశవర్షసహస్రాణి దశవర్షశతాని చ |
రామో రాజ్యముపాసిత్వా
బ్రహ్మలోకం గమిష్యతి ||
ఫలశ్రుతి:
98.ఇదం పవిత్రం పాపఘ్నం పుణ్యం వేదైశ్చ
సమ్మితమ్ |
యః పఠేద్రామచరితం
సర్వపాపైః ప్రముచ్యతే ||
99.ఏతదాఖ్యానమాయుష్యం పఠన్రామాయణం నరః |
సపుత్రపౌత్రః సగణః ప్రేత్య
స్వర్గే మహీయతే ||
100.పఠన్ ద్విజో వాగృషభత్వమీయాత్
స్యాత్ క్షత్రియో
భూమిపతిత్వమీయాత్ |
వణిగ్జనః
పణ్యఫలత్వమీయాత్
జనశ్చ శూద్రోఽపి
మహత్త్వమీయాత్ ||
||ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే
ఆదికావ్యే బాలకాండే
శ్రీరామాయణ కథాసంక్షేపో నామ ప్రథమస్సర్గః ||
Click here to Download
No comments:
Post a Comment